Nhiều người đang nghĩ rằng chỉ số xếp hạng doanh nghiệp là thước đo trong đầu tư ? Ví dụ: Lãi suất hấp dẫn 7-8% của trái phiếu doanh nghiệp đã khiến nhiều nhà đầu tư mạnh tay rót tiền vào Tân Hoàng Minh, SCB hay TNR – chỉ để rồi đối mặt với những tổn thất nặng nề.
Có nên tin vào chỉ số xếp hạng doanh nghiệp để đầu tư ?
Điều đáng kinh ngạc là những dấu hiệu cảnh báo đã xuất hiện rõ ràng trước đó: cổ phiếu giảm mạnh liên tục, tỷ lệ nợ/vốn cao bất thường, xếp hạng tín nhiệm thấp hoặc không công bố… nhưng ít ai nhận ra hoặc muốn nhận ra.
Vậy làm thế nào để “đọc vị” những dấu hiệu nguy hiểm này trước khi quá muộn?
Trước hết, hãy hiểu về 5 dấu hiệu cảnh báo sớm mà bất kỳ nhà đầu tư nào cũng cần nắm rõ:
Đòn bẩy tài chính cao bất thường: Tỷ lệ Nợ/Vốn chủ sở hữu vượt trội so với trung bình ngành là dấu hiệu nguy hiểm. Nhiều doanh nghiệp còn khéo léo giấu các khoản nợ “ẩn” hoặc vốn hóa lãi vay thay vì ghi nhận chi phí.
Chất lượng lợi nhuận đáng ngờ: Công ty có thể báo lãi lớn nhưng dòng tiền từ hoạt động kinh doanh lại âm. Tỷ lệ khoản phải thu/doanh thu cao là dấu hiệu công ty đang ghi nhận doanh thu mà chưa thực sự thu được tiền.
Tiền mặt “ảo”: Thu nhập lãi tiền gửi thấp hơn nhiều so với lãi suất tiết kiệm thông thường là dấu hiệu bất thường. Tỷ lệ tiền/tổng tài sản cao mà không có lý do hợp lý cũng đáng nghi ngờ.
Mở rộng vốn liên tục không rõ mục đích: Tăng vốn nhiều lần trong thời gian ngắn có thể là dấu hiệu “lấy tiền mới trả nợ cũ”. Đặc biệt cảnh giác với các khoản đầu tư vào công ty liên quan không minh bạch.
Thay đổi bất thường trong hoạt động: Thay đổi giám đốc tài chính nhiều lần, sự kiện tiêu cực ảnh hưởng đến mô hình kinh doanh hoặc thay đổi đột ngột trong chính sách kế toán đều là tín hiệu đáng lo ngại.
4 Chiến lược cần phải cân nhắc trước khi đầu tư
Với đầu tư trái phiếu: Chỉ chọn trái phiếu có xếp hạng tối thiểu BBB trở lên. Cảnh giác với trái phiếu có lãi suất cao bất thường so với mức xếp hạng. Hãy đa dạng hóa danh mục để phân tán rủi ro.
Với đầu tư cổ phiếu: Sử dụng các dấu hiệu cảnh báo để sàng lọc ngay từ đầu. Đánh giá kỹ nền tảng tài chính, chú ý khả năng trả nợ dài hạn. Quan sát diễn biến giá – thị trường thường phản ánh vấn đề trước khi thông tin chính thức được công bố.
Khi đầu tư đa kênh: Hiểu rõ mối quan hệ giữa lợi nhuận kỳ vọng và rủi ro. Cân đối danh mục theo thứ tự rủi ro tăng dần: từ tiền gửi, trái phiếu ngân hàng, trái phiếu doanh nghiệp tốt, đến cổ phiếu rủi ro cao. Nhớ rằng: sinh lời cao hơn luôn đi kèm rủi ro lớn hơn.
Phát triển tư duy phân tích: Không chỉ dựa vào số liệu lịch sử mà tập trung vào khả năng dự báo tương lai. Kết hợp đánh giá định tính (chất lượng quản trị, mô hình kinh doanh) và định lượng (các chỉ số tài chính).
Vậy liệu có thể chọn doanh nghiệp tốt chỉ dựa vào xếp hạng tín nhiệm?
Câu trả lời là không hoàn toàn. Xếp hạng tín nhiệm là công cụ hữu ích khi đánh giá chỉ số xếp hạng doanh nghiệp, nhưng không thể thay thế hoàn toàn sự phán đoán chuyên môn và nghiên cứu sâu của nhà đầu tư.
Tuy nhiên, hiểu và áp dụng nguyên tắc xếp hạng tín nhiệm chắc chắn sẽ giúp bạn nhận diện sớm những “quả bom nợ” tiềm ẩn và bảo vệ tài sản của mình một cách hiệu quả hơn.
Bài viết liên quan: