Hệ thống giao dịch KRX (Korea Exchange) là dự án hiện đại hóa công nghệ giao dịch chứng khoán tại Việt Nam, được triển khai thông qua hợp tác với Sở Giao dịch Chứng khoán Hàn Quốc (KRX). Bài viết này Phân Tích Cổ Phiếu sẽ giúp bạn hiểu rõ chi tiết về hệ thống giao dịch chứng khoán mới tại Việt Nam.
KRX là gì ?
KRX là hệ thống giao dịch chứng khoán phát triển bởi Hàn Quốc. Hệ thống này được Sở Giao dịch Chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh (HoSE) ký kết chuyển giao công nghệ từ năm 2012.
Dự án này có lịch sử kéo dài với nhiều lần trì hoãn trong hàng chục năm và đến thời điểm hiện tại ngày 05/05/2025 mới bắt đầu đưa vào sử dụng.
Lịch sử triển khai KRX
Khởi đầu (2012): Bộ Tài chính và Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) bắt đầu lên kế hoạch hiện đại hóa hệ thống giao dịch chứng khoán.
Ký kết hợp đồng (2016): Sau quá trình đàm phán và lựa chọn, UBCKNN chính thức ký hợp đồng với KRX để xây dựng hệ thống giao dịch mới cho thị trường chứng khoán Việt Nam với giá trị hợp đồng khoảng 30 triệu USD.
Kế hoạch triển khai ban đầu (2018-2019): Dự kiến hoàn thành và đưa vào vận hành cuối năm 2018 hoặc đầu năm 2019.
Trì hoãn lần 1 (2019): Dự án lỡ hẹn lần đầu, với lý do cần thêm thời gian để hoàn thiện hệ thống và đào tạo nhân sự.
Trì hoãn lần 2 (2020-2021): Đại dịch COVID-19 làm gián đoạn tiến độ triển khai hệ thống KRX, khiến việc đi lại của các chuyên gia kỹ thuật từ Hàn Quốc bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Trì hoãn lần 3 (2022-2023): Các vấn đề kỹ thuật phát sinh trong quá trình kiểm thử và tích hợp hệ thống KRX với thị trường Việt Nam.
Trì hoãn lần 4 (2024): Lùi thời gian ra mắt để hoàn thiện pháp lý và đảm bảo sự ổn định của hệ thống.
Kế hoạch mới (2025): Dự kiến đưa vào vận hành hệ thống KRX ngày 05/05/2025 (theo thông tin trong tài liệu), sau hơn 9 năm kể từ khi ký kết hợp đồng.
Hệ thống giao dịch KRX có những lợi ích gì ?
Những lần lỡ hẹn liên tiếp không chỉ khiến thị trường và nhà đầu tư cổ phiếu mất kiên nhẫn mà còn gây nên sự hoài nghi về tính khả thi của dự án.
Tuy nhiên, việc triển khai một hệ thống quan trọng như vậy đòi hỏi sự cẩn trọng để đảm bảo không xảy ra sự cố khi đi vào hoạt động.
Tác động của hệ thống KRX đến thị trường và nhà đầu tư cụ thể như sau:
1. Tăng cường năng lực và ổn định của thị trường
Khắc phục tình trạng nghẽn lệnh: Hệ thống giao dịch chứng khoán KRX mới với công nghệ hiện đại có khả năng xử lý lượng lệnh lớn hơn nhiều, giải quyết tình trạng nghẽn lệnh thường xuyên xảy ra vào những phiên giao dịch sôi động.
Tăng tính ổn định: Giảm thiểu rủi ro về sự cố kỹ thuật và bảo mật, từng là vấn đề đáng lo ngại với hệ thống cũ.
Khả năng mở rộng: Hệ thống mới có thể dễ dàng nâng cấp và mở rộng để đáp ứng nhu cầu phát triển trong tương lai, bao gồm việc bổ sung các sản phẩm mới.
2. Nâng cao tính minh bạch và hiệu quả thị trường
Cơ chế giao dịch tiên tiến: Áp dụng các chuẩn mực quốc tế trong giao dịch, góp phần nâng cao tính minh bạch và công bằng.
Quản lý rủi ro tốt hơn: Hệ thống quản lý ký quỹ sau giao dịch tại VSDC giúp giám sát rủi ro hệ thống hiệu quả hơn.
Hiệu quả thông tin: Cập nhật thông tin giao dịch nhanh chóng và chính xác hơn, đặc biệt là với room ngoại.
3. Thu hút đầu tư nước ngoài
Nâng cấp hạng thị trường: Việc hiện đại hóa hệ thống giao dịch chứng khoán KRX là một trong những điều kiện để nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi.
Xem thêm: Nâng Hạng FTSE và MSCI thị trường chứng khoán là gì ?
Thu hút các nhà đầu tư tổ chức: Các nhà đầu tư nước ngoài, đặc biệt là các quỹ đầu tư lớn, sẽ có thêm niềm tin vào tính ổn định và minh bạch của thị trường.
Tương thích với tiêu chuẩn quốc tế: Hệ thống mới tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế, giúp thu hút vốn ngoại và thúc đẩy hội nhập sâu hơn với thị trường tài chính toàn cầu.
4. Tác động đến thanh khoản thị trường
Gia tăng thanh khoản: Với khả năng xử lý lệnh nhanh chóng và ổn định, hệ thống mới sẽ thúc đẩy thanh khoản thị trường.
Cải thiện giá trị giao dịch: Kỳ vọng giá trị giao dịch bình quân sẽ tăng lên nhờ sự tham gia tích cực hơn của các nhà đầu tư, đặc biệt là nhà đầu tư nước ngoài.
Đa dạng hóa sản phẩm: Hỗ trợ việc triển khai các sản phẩm mới như chứng quyền có bảo đảm, ETF, và các công cụ phái sinh khác, góp phần làm đa dạng hóa danh mục đầu tư.
5. Tác động đến nhà đầu tư cá nhân
Thời gian làm quen: Nhà đầu tư cá nhân cần thời gian để thích nghi với những thay đổi trong cách thức giao dịch, đặc biệt là với các quy tắc mới về ưu tiên lệnh, sửa/hủy lệnh, và hiển thị thông tin trên bảng giá.
Điều chỉnh chiến lược: Cần điều chỉnh chiến lược đầu tư và giao dịch để phù hợp với các thay đổi, đặc biệt là trong phiên ATO/ATC và với các loại lệnh thị trường.
Cải thiện trải nghiệm: Về lâu dài, nhà đầu tư sẽ được hưởng lợi từ một thị trường ổn định hơn, minh bạch hơn và hiệu quả hơn.
Những thay đổi chính của hệ thống KRX là gì?
Hệ thống giao dịch KRX mới sẽ giúp giải quyết tình trạng nghẽn lệnh và bổ sung các tính năng mới như giao dịch T+0, bán khống, giao dịch phái sinh và cải thiện khả năng giám sát thị trường.
Bên dưới là những điểm mới mà bạn cần quan tâm và nâng cấp kiến thức cho hệ thống này.
1. Thay đổi về cơ chế giao dịch cơ sở
Thay đổi phiên ATO/ATC: Lệnh ATO/ATC không còn được ưu tiên hơn lệnh đặt mua giá trần/bán giá sàn trong phiên khớp lệnh định kỳ.
Lệnh thị trường: Thay đổi từ lệnh MP sang lệnh MTL trên sàn HOSE, với cơ chế phần còn lại chuyển thành lệnh LO.
Sửa/Hủy lệnh: Không thể đồng thời sửa cả giá và khối lượng trong cùng một lần sửa.
Giao dịch thỏa thuận: Cả bên mua và bán đều có thể khởi tạo lệnh thỏa thuận.
Giao dịch lô lẻ: Có thể giao dịch trong phiên khớp lệnh định kỳ với giá LO.
Chứng khoán hạn chế giao dịch: Được giao dịch cả ngày thông qua 17 phiên khớp lệnh định kỳ PCA.
Room nước ngoài: Cập nhật ngay khi lệnh được đặt vào hệ thống, không phải sau khi khớp lệnh.
2. Thay đổi về thị trường phái sinh
Mã hợp đồng: Thay đổi cách hiển thị mã hợp đồng phái sinh theo tiêu chuẩn quốc tế.
Phí giao dịch: Thay thế phí quản lý vị thế qua đêm bằng phí bù trừ khi khớp lệnh.
Ký quỹ: Chuyển từ mô hình ký quỹ trước giao dịch sang ký quỹ sau giao dịch.
Xử lý vi phạm ký quỹ: Tài khoản vi phạm sẽ bị đóng băng vào 9h30 và 14h ngày T+1.
Rút tiền ký quỹ: Chỉ có thể rút sau ngày đóng vị thế (T+1).
3. Hiển thị thông tin giao dịch
Bảng giá: Trong phiên khớp lệnh định kỳ, chỉ hiển thị khối lượng còn lại dự kiến sau khi khớp, không hiển thị giá ATO/ATC.
Thông tin khớp lệnh: Hiển thị chính xác hơn về khối lượng và giá khớp lệnh dự kiến.
Kết luận
Hệ thống giao dịch KRX, dù trải qua nhiều lần lỡ hẹn, vẫn là một bước ngoặt quan trọng cho thị trường chứng khoán Việt Nam.
Những tác động tích cực của nó đối với thị trường và nhà đầu tư sẽ là động lực thúc đẩy sự phát triển bền vững, minh bạch và hội nhập quốc tế của thị trường tài chính Việt Nam.
Mặc dù nhà đầu tư sẽ cần thời gian để làm quen và điều chỉnh theo những thay đổi mới, nhưng về lâu dài, hệ thống này sẽ mang lại lợi ích cho tất cả các bên tham gia thị trường.
Việc nắm vững các quy định mới và điều chỉnh chiến lược giao dịch phù hợp sẽ giúp nhà đầu tư tận dụng tối đa những ưu điểm mà hệ thống KRX mang lại.
Bài viết liên quan: