Để đạt tăng trưởng GDP 2 con số trong năm 2025, Việt Nam cần cải thiện những điều gì ?
“Việt Nam có thể trở thành con hổ châu Á tiếp theo!” – Đây là kỳ vọng của nhiều chuyên gia quốc tế. Với GDP 2024 tăng ấn tượng 7,09%, nhưng để đạt mục tiêu tăng trưởng hai con số, chúng ta cần nhìn nhận những thách thức một cách thấu đáo.
Tăng trưởng thiếu bền vững
Hãy tưởng tượng nền kinh tế như một ngôi nhà. Hiện tại, Việt Nam đang xây nhà trên nền móng cần được củng cố:
Ví dụ thực tế: Một gia đình thu nhập 15 triệu/tháng năm 2023, đến 2024 tăng lên 16 triệu. Dù thu nhập tăng, nhưng chi phí sinh hoạt tăng nhanh hơn khiến họ phải thắt lưng buộc bụng, cắt giảm mua sắm. Khi hàng triệu gia đình cùng cắt giảm chi tiêu, tiêu dùng – động lực tăng trưởng chính – sẽ yếu đi.
Nguồn lực chảy vào đầu cơ
Giống như câu chuyện của một doanh nhân có 1 tỷ đồng đang phân vân:
- Đầu tư vào xưởng sản xuất: Lãi 15%/năm, tạo việc làm, đóng góp cho nền kinh tế
- Mua đất chờ tăng giá: Có thể lãi 50%/năm, ít rủi ro hơn
Kết quả thực tế: Năm 2022-2023, hàng nghìn tỷ đồng đổ vào bất động sản thay vì sản xuất. Hệ quả:
- Giá đất tăng ảo
- Doanh nghiệp sản xuất khó tiếp cận vốn
- Nguy cơ bong bóng tài sản
Cơ cấu xuất khẩu cần thay đổi
Giống như một nhà máy chỉ nhận gia công cho thương hiệu nước ngoài: dù doanh thu lớn nhưng lợi nhuận rất thấp. Trên mỗi đơn hàng xuất khẩu 100 USD, doanh nghiệp Việt Nam chỉ được hưởng 5-10 USD tiền công, còn lại là chi phí nguyên liệu và lợi nhuận cho đối tác nước ngoài.
Ví dụ thực tế: Samsung đóng góp gần 30% kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam, nhưng hầu hết linh kiện điện thoại đều phải nhập khẩu. Doanh nghiệp Việt chỉ làm được các công đoạn đơn giản như lắp ráp, đóng gói. Đây là lý do vì sao dù xuất khẩu tăng mạnh nhưng giá trị thu được không nhiều.
Môi trường kinh doanh cần cải thiện
Thách thức về thuế: Một người thu nhập 20 triệu/tháng năm 2024 đang chịu mức thuế tương đương người thu nhập 20 triệu năm 2009, dù chi phí sinh hoạt đã tăng gấp 3 lần.
Khó khăn về vốn
- Doanh nghiệp nhỏ khó tiếp cận vốn vay
- Lãi suất còn cao so với khu vực
- Thủ tục hành chính phức tạp
Động lực tăng trưởng dài hạn còn thiếu
- Công nghệ sản xuất cần được nâng cấp
- Chất lượng nguồn nhân lực chưa đồng đều
- Chuỗi công nghiệp hỗ trợ chưa đủ mạnh
🌟 Giải pháp và triển vọng cho Việt Nam
Định hướng đầu tư thông minh:
Giống như một nhà đầu tư khôn ngoan, Việt Nam cần chuyển từ “đầu cơ ngắn hạn” sang “đầu tư dài hạn”. Thay vì để tiền chảy vào bất động sản, cần tạo cơ chế hấp dẫn cho sản xuất công nghệ cao và đổi mới sáng tạo.
Xây dựng năng lực cạnh tranh:
Học hỏi Hàn Quốc thời kỳ đầu: Tập trung vào một số ngành công nghiệp trọng điểm, từ đó tạo nền tảng cho công nghệ cao. Ví dụ: Từ công nghiệp thép (POSCO), họ đã phát triển được các tập đoàn công nghệ hàng đầu.
Phát triển bền vững:
Singapore là bài học điển hình: Không chạy theo lợi nhuận ngắn hạn mà đầu tư mạnh vào giáo dục và nghiên cứu. Kết quả: Từ một đảo quốc nhỏ trở thành trung tâm công nghệ và tài chính của châu Á.
💫 Triển vọng cho Việt Nam
Việt Nam đang có những nền tảng tích cực để phát triển:
- Dân số trẻ, năng động, ham học hỏi
- Vị trí địa lý kết nối thuận lợi với thế giới
- Môi trường chính trị – xã hội ổn định
- Mạng lưới thương mại quốc tế rộng mở
Con đường phát triển của mỗi quốc gia đều khác nhau. Việt Nam không cần vội vã đuổi theo con số tăng trưởng, mà nên tập trung xây dựng nền tảng vững chắc từ nguồn lực trong nước. Với những lợi thế sẵn có, cùng bài học kinh nghiệm từ các nước, chúng ta hoàn toàn có thể tự tin tìm ra hướng đi riêng để phát triển bền vững, đặt lợi ích lâu dài của đất nước lên hàng đầu.
Bài viết liên quan: